ASL® 2 - Een framework voor applicatiemanagement (eBook)

Remko van der Pols (Autor)

eBook Download: PDF | EPUB

2017 | 1. Auflage
353 Seiten
van Haren Publishing (Verlag)
978-90-8753-902-3 (ISBN)

Infos

Note: This book is available in several languages: Dutch, English. Voor trainers is er gratis extra materiaal bij dit boek beschikbaar. Dit is te vinden onder het tabblad ‘Training Material’. Log in met uw trainersaccount om het materiaal te raadplegen. ASL, Application Services Library, is als public domain-standaard, hét procesframework voor applicatiemanagement. Dit boek geeft een gedegen en compleet overzicht van het framework ASL 2, een evolutionaire vernieuwing van het in 2001geïntroduceerde en breed toegepaste ASL framework. ASL 2 biedt ondersteuning bij het inrichten van applicatiemanagement, onder andere door de best practices die te vinden zijn op de website van de ASL BiSL Foundation. Zie: www.aslbilsfoundation.org. ASL 2 is daardoor ook een kennisnetwerk. Bovendien sluit ASL aan op andere frameworks zoals BiSL (voor business informatiemanagement) en ITIL®. Dit boek is bedoeld voor mensen die verantwoordelijk zijn voor applicatiemanagement en die zich willen scholen en eventueel certificeren in ASL 2. Ook is dit boek bedoeld voor mensen die zelf geen applicatiemanagement doen, maar willen weten wat het inhoudt en die kennis willen opdoen over ASL 2. Kennis van ASL versie 1 is daartoe niet vereist. Onderwerpen die in dit boek aan de orde komen zijn onder andere: • Introductie hoofdstructuur ASL 2; • Beschrijving van de clusters in ASL 2; • Overzicht van het gebruik van ASL 2; • Meest gestelde vragen over het ASL 2 framework; • Verschillen tussen ASL versie 1 en ASL 2. Voor APMG-geaccrediteerde en NVAO-erkende opleiders is (gratis!) Trainingsmateriaal beschikbaar. Om dit aan te vragen, stuur een e-mail naar: [e-mail] Dit boek is officiële literatuur voor het ASL 2 Foundation examen van EXIN.

Inhalt

Colofon 5
Voorwoord 6
1 Inleiding 10
1.1 Doel 10
1.2 Belangrijkste veranderingen ten opzichte van ASL 1 10
1.3 Structuur van het boek 11
2 Applicatiemanagement in de 21e eeuw 14
2.1 Inleiding en structuur hoofdstuk 14
2.2 Ontwikkelingen 15
2.3 Impact op applicatiemanagement en inrichting ervan 20
2.4 Impact en consequenties binnen ASL 27
3 Het ASL-framework 38
3.1 Het framework voor applicatiemanagement 38
3.2 Structuur van het ASL-framework 41
4 De beheerprocessen 44
4.1 Inleiding 44
4.2 Gebruiksondersteuning 49
4.3 Configuratiebeheer 55
4.4 Operationele ICT-sturing 60
4.5 Continuïteitsbeheer 68
5 Onderhoud en vernieuwing 74
5.1 Inleiding 74
5.2 Impactanalyse 78
5.3 Ontwerp 84
5.4 Realisatie 89
5.5 Testen 93
5.6 Implementatie 98
6 Verbindende processen 104
6.1 Inleiding 104
6.2 Wijzigingenbeheer 104
6.3 Programmabeheer en distributie 111
7 Sturende processen 118
7.1 Inleiding 118
7.2 Contractmanagement 123
7.3 Planning en control 131
7.4 Kwaliteitsmanagement 138
7.5 Financieel management 144
7.6 Leveranciersmanagement 149
8 ACM 156
8.1 Inleiding 156
8.2 ICT developments strategy 158
8.3 Customer organizations strategy 162
8.4 Customer environment strategy 165
8.5 Application life cycle management 170
8.6 Application portfolio management 175
9 OCM 182
9.1 Inleiding 182
9.2 Account & market definition
9.3 Capabilities definition 191
9.4 Technology definition 194
9.5 Supplier definition 200
9.6 Service delivery definition 204
10 Gebruik van ASL 208
10.1 Inleiding 208
10.2 Valkuilen 209
10.3 Inrichtingsfactoren en inrichtingsstrategieën 212
10.4 NEN 3434 en volwassenheidsniveaus 213
10.5 Andere instrumenten 214
10.6 Integratie van dienstverlening en aansluiting van de modellen 216
Bijlage A. FAQ 220
Bijlage B. Wijzigingen ASL 2 ten opzichte van ASL 1 224
Bijlage C. Schematechnieken 230
Bijlage D. Namen van processen en vertalingen 232
Bijlage E. Afkortingen 234
Bijlage F. Literatuur en verder lezen 236
Bijlage G. Consistentie ASL en BiSL 238
Index 240

Textauszug

2    Applicatiemanagement in de 21e eeuw

Boodschappen van ASL

•   De complexiteit en diversiteit van de ICT dienstverlening is sterk gegroeid.

•   Specialisatie en andere trends leiden tot multi-leveranciersdienstverlening naar afnemers.

•   Integratie van ICT-dienstverlening wordt daardoor het issue.

•   Integratie kan alleen plaatsvinden door strakke afbakening van interfacing (koppelvlakken).

•   ASL kan acteren als een framework voor componenten van dienstverlening en als instrument voor integratie van dienstverlening.

2.1    Inleiding en structuur hoofdstuk

Gestart wordt in dit boek met een hoofdstuk over de omgeving van applicatiemanagement, de ontwikkelingen erin, de impact ervan op de uitvoering en sturing van het applicatiemanagement en tenslotte de vertaling ervan binnen ASL. Daardoor heeft dit hoofdstuk een wat meer bestuurlijk karakter.

Voor (operationele) applicatiebeheerders is dit hoofdstuk ook interessant: bij de uitvoering en inrichting van applicatiemanagement en processen is het kennen van de juiste doelen, randvoorwaarden en spelregels wezenlijk. Het kennen van het proces en de processtappen is niet meer voldoende.

Figuur 2 Structuur hoofdstuk 2

In paragraaf 2.2 wordt een aantal ontwikkelingen besproken, die het afgelopen decennium en de komende jaren spelen. Deze ontwikkelingen hebben als gevolg dat multi-leveranciersdienstverlening de norm is geworden.

Het aansturen van die verschillende leveranciers met verschillende dienstverleningen en verschillende invalshoeken leidt tot een sterke groei in de complexiteit van de besturing van de ICTdienstverlening. De vraagstelling is hoe deze leveranciersketens moeten worden bestuurd.

In paragraaf 2.3 zijn daarvoor twee oplossingsrichtingen beschreven: het maximaliseren en uniformeren van sturing of juist het concentreren (minimaliseren) van de benodigde sturing door alleen te focussen op de echt essentiële zaken.

Paragraaf 2.4 gaat in op de richting die binnen ASL gekozen is en deze benadering wordt vertaald naar de invulling binnen ASL.

2.2    Ontwikkelingen

In deze paragraaf wordt ingegaan op een aantal ontwikkelingen die de afgelopen en de komende jaren speelden en gaan spelen. Deze ontwikkelingen hebben grote impact op de organisatie van applicatiemanagement en de wijze waarop applicatiemanagement moet acteren en zich moet positioneren in de omgeving.

Het betreft de volgende ontwikkelingen:

•   Scheiding in beheerdomeinen.

•   Opsplitsing van de vraagorganisatie binnen de gebruikersorganisatie.

•   Toenemende componentisering en specialisatie van dienstverlening.

•   Groeiend aantal vormen van dienstverlening en differentiatie ervan.

•   Noodzaak tot specialisatie.

2.2.1    Scheiding in de beheerdomeinen

Een belangrijke ontwikkeling in het afgelopen decennium is de scheiding tussen de vraag- en aanbodorganisatie. De vanzelfsprekende positie van de interne ICT-organisatie als de ICTdienstverlener voor een organisatie is verdwenen. Door ontwikkelingen als outsourcing (inclusief offshoring) en verzakelijking van de interne ICT-organisatie zijn expliciete opdrachtgevers-opdrachtnemersrelaties ontstaan. Hierdoor ontstonden binnen de opdrachtgevers expliciet vraagorganisaties.

De opsplitsing van de beheerdomeinen is verder gegaan. Binnen het aanboddomein ziet men een verdergaande scheiding optreden tussen applicatiemanagement en infrastructuurmanagement. Het model van Looijen en Deelen met de drie vormen van beheer is daardoor een realiteit geworden. Looijen en Deelen onderkenden drie vormen van beheer:

•   Functioneel beheer

•   Applicatiebeheer

•   Technisch beheer.

ASL richt zich, zoals de naam al doet vermoeden, alleen op de tweede vorm van beheer, het applicatiebeheer. Omdat het woord applicatiebeheer soms te beperkt opgevat wordt in de praktijk, wordt in het boek het woord applicatiemanagement gehanteerd als synoniem. Voor functioneel beheer geldt hetzelfde en daarvoor wordt het woord business informatiemanagement gebruikt. Voor technisch beheer wordt het synoniem infrastructuurmanagement gebruikt.

Figuur 3 Model van Looijen en Deelen

Applicatiemanagement opereert niet alleen. Dat doet het in een omgeving, en het heeft ook te maken met andere vormen van beheer: functioneel beheer en technisch beheer. Deze vormen van beheer zijn onderkend door Looijen in het boek Beheer van Informatiesystemen (zie Figuur 2). De indeling komt ook terug in de colleges en boeken van Thiadens, maar over de naamgeving van de beheervormen en de beheerprocessen wordt binnen Nederland nog steeds gediscussieerd.

Functioneel beheer is namens de gebruikersorganisatie verantwoordelijk voor het instandhouden van de functionaliteit van een ICT-voorziening en het ondersteunen van de gebruikers. Het functioneel beheer fungeert dus eigenlijk als eigenaar en opdrachtgever voor het informatiesysteem. Een bekende public domain standaard is BiSL.

Applicatiebeheer is verantwoordelijk voor de instandhouding van de applicatieprogrammatuur en de gegevensbanken. Het woord dat we in dit boek gebruiken is applicatiemanagement . Het is dus de partij die het informatiesysteem (applicatie) beheert en onderhoudt. Noodzakelijke kennis hiervoor is programmering, systeemontwikkeling, ontwerpen, impactanalyse. In de regel is de kernkwaliteit Customer Intimacy of (op zijn minst) Customer Business Process Intimacy.

Technisch beheer is verantwoordelijk voor de instandhouding van de operationalisering van het informatiesysteem, dat bestaat uit apparatuur, programmatuur en gegevensverzamelingen. Een ander veel gebruikt woord is infrastructuurmanagement . Kortweg is dit de organisatie die de informatiesystemen draait en zorgt dat de infrastructuur op orde blijft. Vaak dus het rekencentrum. Een bekende standaard hierbij is ITIL .

2.2.2    Groeiend aantal vraagorganisaties: differentiatie van de vraag

Binnen de gebruikersorganisaties (business informatiemanagement) is de sturing van de informatievoorziening complexer geworden en meer gedifferentieerd.

Zo zijn centrale sturing en regie van informatievoorziening binnen een gebruikersorganisatie geen vanzelfsprekendheid (meer).

Het hoge belang van de ICT heeft ertoe geleid, dat de belangrijkste stakeholders in de businesslijnen delen van de informatievoorziening zelfstandig zijn gaan besturen. Er zijn dus vaak aparte opdrachtgevers voor bijvoorbeeld de financiële informatievoorziening, de personele informatievoorziening, verschillende delen van de primaire bedrijfsprocessen, generieke faciliteiten en infrastructuur. Daardoor zijn er dus verschillende afgebakende informatiedomeinen ontstaan.

Ook ontstaan er informatieketens, waarbij meerdere verschillende organisaties verantwoordelijk zijn geworden voor het geheel van de werking. Daardoor kan het voorkomen dat er opdrachtgevers of medebeslissers buiten de gebruikersorganisatie zitten. En elk van deze organisaties ervaart weer een andere informatieketen.

Applicatiemanagement heeft dus te maken met een complexer wordende vraagorganisatie.

2.2.3    Toenemende specialisatie en componentisering

Een tweede ontwikkeling is specialisatie en hergebruik. De ICT kent al decennia een explosieve groei in verspreiding en inzet. Om de kosten hanteerbaar te houden (een vergelijkbaar explosieve groei van kosten zou betekenen dat organisaties bijna alles aan ICT zouden moeten uitgeven) hanteren organisaties diverse strategieën:

•   Hergebruik van bestaande componenten in het ICT-landschap. Voorbeelden hiervan zijn legacy-vernieuwing (vernieuwing van bestaande systemen) en het verbeteren en behouden van bestaande systemen in toekomstige architecturen. Het besef: ‘legacy is here to stay’ is doorgebroken.

•   Gedeeld gebruik van nieuwe componenten, zoals het gebruik van standaardobjecten, pakketten, gedeelde oplossingen (shared solutions) als ASP, SaaS of gedeelde infrastructuren. Ook het gebruik van basiscomponenten en objecten om applicaties mee te bouwen is vanzelfsprekend geworden.

•   Verplaatsing van functionaliteit naar technologie. Functionaliteiten die vroeger in de applicatie geprogrammeerd werden, zoals document-informatie, werkstroombesturing, autorisaties en uitwisseling van gegevens, worden nu ondersteund door aparte hulpmiddelen en technologieën.

Vergelijkbare ontwikkelingen zijn er ook bij infrastructuurmanagement. De inpassing van de applicatie op een infrastructuur kent ook meer vrijheidsgraden dan in het verleden.

Het aantal hulpmiddelen en technologieën om een applicatie te ontwikkelen, onderhouden en beheren groeit dus sterk. Het aantal leveranciers daarmee ook.

Figuur 4 Benodigde hulpmiddelen en leveranciers in/voor een informatievoorziening

2.2.4    Differentiatie van dienstverleningsvormen

De vormen van dienstverlening zijn ook gevarieerder geworden. In de vorige eeuw kende men enigszins gechargeerd twee vormen van dienstverlening voor applicatiemanagement:

•   Ontwikkeling, onderhoud en beheer van maatwerksystemen.

•   Gebruik van standaardpakketten (en dus ontwikkeling en onderhoud van deze...

Produkt-Details

• Erscheint lt. Verlag: 1.1.2017
• Reihe/Serie: Best Practice
• Verlagsort: Hertogenbosch
• Sprache: Dutch; Flemish
• Themenwelt: Schulbuch / Wörterbuch ► Schulbuch / Allgemeinbildende Schulen
• Themenwelt: Mathematik / Informatik ► Informatik ► Programmiersprachen / -werkzeuge
• Themenwelt: Mathematik / Informatik ► Informatik ► Software Entwicklung
• Themenwelt: Sozialwissenschaften ► Pädagogik
• Themenwelt: Technik ► Architektur
• Themenwelt: Wirtschaft ► Betriebswirtschaft / Management ► Finanzierung
• Themenwelt: Wirtschaft ► Betriebswirtschaft / Management ► Marketing / Vertrieb
• Themenwelt: Wirtschaft ► Betriebswirtschaft / Management ► Personalwesen
• Themenwelt: Wirtschaft ► Betriebswirtschaft / Management ► Planung / Organisation
• Themenwelt: Wirtschaft ► Betriebswirtschaft / Management ► Projektmanagement
• Themenwelt: Wirtschaft ► Betriebswirtschaft / Management ► Unternehmensführung / Management
• Schlagworte: It Management
• ISBN-10: 90-8753-902-9 / 9087539029
• ISBN-13: 978-90-8753-902-3 / 9789087539023