Es woar èmo (eBook)

Oberhessische Mundartmärchen und wahre Geschichten

Monika Felsing (Autor)

eBook Download: EPUB

2024 | 1. Auflage
248 Seiten
Books on Demand (Verlag)
978-3-7597-3928-5 (ISBN)

Infos

Es war einmal eine Mundart, die war in Oberhessen deheem. Irgendwann aber hörten die Leute auf, die Untertasse Bleedche und die Hakenleiste Krabbeläisd zu nennen. Immer weniger Eltern erzählten Kindern Geschichten, in denen ein Ruudkäbb- che oder sewwe Roawe vorkamen. Im Dialekt klingen sogar moderne Märchen urhessisch. Und wenn die Mundart noch nicht ausgestorben ist, dann lebt sie vielleicht auch noch morgen.

Textauszug

Die Maggreed ons Hänns-che

Es woar èmo è oarm Frää ean Owwerhesse, die hadd zwä Keann, awwer kenn Mann mieh. Der woar eam Krigg gepliwwe. Wail sè sech nit annerschd sè helfe wossd, hoddse ihrn Noochberr gefraid, awwer der wolld die Keann nit. „Sieh zu, dessdese luusweaschd“, sääderr koazz nooch dè Hochzedd. „Ech sai nit dè Voadder, on ech zieh nit annern Loid ihr Keann gruus. On wumed aach? Es eas nit genungk doa fier ins on die zwä.“

On sie mussdemm verschbreche, desse ihr Dochder, die Maggreed, on ihrn Sohn, es Hänns-che, eam Waald aussedse deed. Es Heazz woarer schwier wie enn Waggerschdäi, awwer sie eas dè Sonndoag merrenn ean dè Waald on haddenn woas sè ässe gegäwwe on gesääd: „Schbield è bess-che woas on lägd ouch schloofe. Ech muss Holz sammenn gieh.“

On wie die Maggreed onness Hänns-che werre wach geworrn sai, doa woarsch schdoggdunggel, on es Hännsche, dè Kläi, hodd oogefangge sè flenne. „Flenn donnit, Hänns-che“, sääd die Maggreed. „Es bassierd ins naut. Edds schleefsde noch è bess-che, on wann’s hell weadd, feanne merr heem.“ On sou woarsch. Dè annern Moijend woarn sè seregg. Die Moadder haddse gekissd on gedreggd, awwer dè Schdiefvoadder woar zoannech. Wie heh sai Frää elläi hadd, sääderr: „Breangse foadd. Wann sè werre heemfeanne, leass ech sè verschweann.”

On die Moadder wossd, der haddenn Schdäi, wu annern ihr Heazz huh. Häddse doch nur elläi fier die Keann sorje kenn! Awwer die Mannsloid harres Saa, on die Waibsloid doafde joa noch kenn Beruf leann. On wann dè Mann nit ausem Krigg seregg koom, woar die Widdfrää oarm droo.

On sou haddse die Keann nommo ean Waald gefiehrd on eas sou waid merrenn gelaafe, desse baal selwer nit mieh wossd, wu’s heemgeang. Sie gobb dè Keann Bruud on Wasser on è Schdeggelche Käs’ on gobbenn aanoch enn Kuss on guggdse oo, wie wannses lessde Moo wier, on sääd: „Mai liewe, gurre Keann, schbield schie on gebbd off ouch oachd. Ech gieh Holz sammenn, on ihr said schie broav."

„Moadder, wurim leassde ins werre elläi“, freechd die Maggreed. „Mir winn liwwer medderr gieh on baim Holzsammenn helfe.“ „Näi, näi", sääd die Moadder. „Doa eas des Häns-che noch zè kläi dèfier. Bass gudd off dain Brurrer off." On foadd woarsche on hadd geflaand, dess die Welf gehoild huh.

Dè Keann woarsch Aangsd, wie sè doas Gehoil gehirrd huh, awwer die Maggreed sääd: „Fiachd dech nit, Hänsche. Ech will derr è Lied seangge, doa plaiwe die Welf on die Bärn on die Feggs foadd.”

On es Häns-che eas eangeschloofe. È aald Frää, die eam Waald wuhn deed, hodds gehirrd on eas gekomme, im sè gugge, woas doas woar, on hadd die zwä Keann gefonne. „Woas widderrdè elläi hieh eam Waald“, säädse. „Wu sai dann auer Ellern?“ „Insè Voadder eas eam Krigg gefann, on insè Moadder sammeld Holz“, sääd die Maggreed. „Mir seann hieh off sè woadde, awwer sie hadd ins schuh moo eam Waald vegässe. Dissmo feann ech awwer nit heem.“ On hadd geflaand. „Hirr off sè flenn”, hadd die aald Frää sè oogegauzt. „Wann die Welf souwoas hirrn, sai sè gaans ausem Hois-che. Besser, ihr kimmd med merr. On dann säih merr wäirer.“

Die Maggreed wolld iaschd nit, awwer es Hänns-che hadd Hongger on Doaschd on Aangsd fier dè Welf. Also sai sè med. Die aald Frää wossd, dess oarme Loid ihr Keann eam Waald aussedse. Ihr Ellern harres aach sou gemoachd. Awwer sie hadd domols eam Waald enn Klombe Gold gefonne on è gudd Läwe gehadd. Edds, eam Aaler, haddse sech è Haus meadde eam Waald baue leasse on è Heem fier Kean draus gemoachd. Es doafd nur käis weasse, sosd härre die oarme Loid all ihr Keann zu err gebroachd.

„Ihr solld’s gudd bai merr huh“, sääd die aald Frää, die als kläi Mädche voo ihrm Voadder eam Waald elläi geleasse woarn woar. „Ihr deaffd mache, woasser wolld, on ässe, woasser wolld, on schbien on die Noachd ean emm schiene Bäddche schloofe. Nur äis deafderr nit: flenn. Wann äis flennd, flennse all. On doas hälsde eam Kobb nit aus.“

On sou sai die Maggreed on es Häns-che bai err gepleawwe on harres gudd. Awwer sie harre oarch Heemwieh, on alsemo huh sè geflaand, heemlech noachds eam Bedd. Nur die Mois huh’s gehirrd. Wail Mois awwer fier è Schdeggelche Käs alles duh, huh sè dè aale Frää verrore, wer die Noachd flaand. On die hadd die Maggreed on es Häns-che zu sech geruffe.

„Gefälld’s ouch nit bai merr?“, hoddse gefrogd. „Doch“, sääd die Maggreed. „Schmeggd ouch mai Ässe?“ „Ai, joa“, säädes Häns-che. „On wurim flennderr dann?“ „Wail merr heem winn“, säädese. On doas konnd die aald Frää baim besde Weann nit verschdieh. Sie woar uhne ihr Ellern besser droo gewäse, on off die Keann hieh deed käis woadde. Wann è Keand flenne deed, koome die Welf noh bais Haus. Die aald Frää hadd käi Aangsd im sech, awwer im die Keann. On nit fier dè Welf.

Merr hadd gehoadd, dess Welf kläine Keann honn. Onseann, doochd die aald Frää. Awwer wann die Welf sech versammenn deere, deere sech aach die Jäjer versammenn, on dann geang doas Schisse eam Waald werre luus, nur dess die Welf käi Gewiehrn harre. Äimo hadd die aald Frää enn ogeschossene Wolf gefonne on gesond gemoachd. Voo demm Doag oo haddse dè Keann ean ihrm Haus verborre sè flenn, demed die Welf nit koome, demed die Jäjer foaddpliwwe, demed die enne nit schisse on die annern nit schderwe deere. On käis es Haus gefonne hadd.

Die aald Frää wossd, woas annern nit wossde: È poar Welf ean ihrm Waald woarn oarme Loid, die ihr Keann eam Waald ausgesassd harre, wail se sech nit sè helfe wossde. Aach die Moadder voo dè Maggreed on voom Hänsche woar enn Wolf geworrn on sass enner ihrm Fensder, wann sè flenne deere. On flaand aach.

„Hirr off, sosd komme die Jäjer "s,ääd die aald Frää zu err on lisse eans Haus. Dè Wolf, die Moadder voo dè Keann, eas schnurschdraggs oo die Schloofschdowwedier voo dè Maggreed on voom Häns-che. „Mach nit off", säädes Häns-che. „Doas eassenn Wolf!“ „Ach, Häns-che“, sääd die Maggreed. „Hodderr schuh mo enn Wolf woas gedoh?“

„Näi“, säädes Häns-che. „Awwer Welf honn Keann on frässese.“ „Doas glääb ech nit“, sääd die Maggreed on mächd die Dier off. Dè Wolf sass doa on riehrd sech nit, guggd nur die zwä oo on drohd sech rim on liff foadd. Dè annern Owend woarer werre doa. Es Häns-che hadd sech ennerm Bedd verschdeggeld, awwer die Maggreed hodd dè Wolf geschdräicheld, on doa harrer sech ean ihr Moadder verwanneld. Die Geschwisder konnde ihr Glegg goar nit fasse.

„Ihr liewe Keann“, sääd ihr Moadder. „Ech hädd nit gedoochd, dess merr ins werre säih. On ech wolld nit zu auerm Schdiefvoadder seregg. Doa sai ech eam Waald gepleawwe. On wie ech dè Moijend offgewachd sai, woar ech enn Wolf.“

„Dann gieh merr edds heem“, sääd die Maggreed, on es Häns-che woar schuh bai dè Dier. „Näi“, sääd die Moadder. „Doas kemmer nit. Ihr kennd mech säih on med merr schwadse, awwer die annern Loid säih enn Wolf, on wann merr ausem Waald nauskomme, schissese off mech oder schloo mech duud. On auern Schdiefvoadder will ouch nit huh. Härrech nit sou è Aangsd, wiern merr edds nit hieh.“ On doa huh sè è bess-che sesomme geflaand.

Awwer dann hadd die Maggreed gesääd: „Ins gidd’s doch gudd hieh. On die aald Frää eas enn gurre Mensch. Mir plaiwe sesomme. Doas eas die Hauptsach.“

On sou huh sè sesomme ean dem Haus eam Waald gewuhnd, med annern Keann on è poar annern Welf, doas woarn die Midder oder Väder voo Märrerchen oder Jungge, die harre ihr Keann doa werre gefonne. On eam Goadde schdann è gruus Scheald. „Schisse verborre! Schloo verborre! Aangsdmache verborre!“

On wie die aale Frää geschdorwe eas, doa huh dè Hans, der käi Häns-che mieh woar, on sai Frää des Haus ewwernomme on fier Keann gesorchd, die sè gefonne harre. On die Maggreed hadd dè Loid verzehld, wie Welf werglech sai. On desse geschedsd werrn misse – on dess merr Keann nit eam Waald aussedsd.

Doas medde Keann huh die Loid irjendwann verschdanne. Dess die Welf geschedsd werrn misse – doas missese noch leann. Awwer sou läichd gedd die Maggreed die...

Produkt-Details

• Erscheint lt. Verlag: 24.5.2024
• Sprache: deutsch
• Themenwelt: Literatur
• ISBN-10: 3-7597-3928-8 / 3759739288
• ISBN-13: 978-3-7597-3928-5 / 9783759739285